Odmiana czasownika
Butelkę filtrującą wodę kupimy tutaj
Morskie Oko cennik 2023:
Wstęp do Tatrzańskiego Parku Narodowego – 8 złotych (ulgowy 4 ). Parking Palenica Białczańska 35 złotych za samochód za dzień.
Morskie Oko dojazd: autobus z Zakopanego do Palenicy Białczańskiej – 15 złotych ( w jedną stronę).
Bryczka z Palenicy Białczańskiej do Polany Włosienica 60 złotych w jedną stronę. Warto się targować, niektórym udało się jechać za 20 złotych. Wszystko zależy od tego czy to jest sezon i ilu jest chętnych. i jaka jest godzina odjazdu. Oczywiście nie musimy korzystać z bryczek i możemy przejść całą trasę pieszo. Najważniejsze żeby mieć odpowiednie obuwie, bo po drodze może być ślisko. (Dobre nakładki antypoślizgowe na zimowe wędrowki, do zobaczenia tutaj i tutaj)
Gdy już dojdziemy nad Morskie Oko, w schronisku jest restauracja, gdzie można się napić i pożywić
herbata kosztuje 7 złotych
kawa – 12 złotych
herbata z rumem – 22 złotych
szarlotka – 9 złotych
piwo – 12 złotych
jajecznica z dwóch jaj z pieczywem – 18 złotych
zupa pomidorowa -25 złotych
kwaśnica beż żeberka – 25 złotych
kwaśnica z żeberkiem – 30 złotych
kotlet schabowy, ziemniaki i kapusta zasmażana – 44 złotych
to tylko kilka przykładowych cen, bo menu jest szerokie.
Można płacić tylko gotówką a alkohol jest sprzedawany do godziny 20:00.
Cena noclegu do 30 czerwca 2023 to 90 złotych. Najlepiej zarezerwować nocleg z wyprzedzeniem.
W schronisku możemy zobaczyć pamiątkowe zdjęcia z pobyty Jana Pawła II nad Morskim Okiem. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku do Morskiego Oka przybył Józef Piłsudski (przyjechał samochodem a nie góralską bryczką:).
W sklepiku schroniska możemy kupić kartki i przystawić okolicznościową pieczątkę.
Wygodny plecak na górskie wędrówki kupimy tutaj
O Stylu Zakopiańskim przeczytamy tutaj
O cenach w Dolinie Chochołowskiej tutaj
Godziny odjazdu busów do Palenicy Białczańskiej z dworca PKP Zakopane znajdziemy tutaj
Natężenie ruchu na trasie Kraków – Zakopane sprawdzimy tutaj Po wejściu w ten link możemy włączyć podgląd przez kamery i na bieżąco obserwować sytuacje na “Zakopiance”.
W Kuźnicach są dwa stanowiska z bezpłatną wodą źródlaną wię cej info tutaj
Butelkę filtrującą wodę kupimy tutaj
Dobre okulary przeciwsłoneczne przecenione o 50 % kupimy tutaj
Uwaga: Ostatni odcinek drogi do Morskiego Oka jest stromy i bywa mocno oblodzony zimą, dlatego dla własnego bezpieczeństwa warto zadbać o odpowiednie obuwie. Wskazane jest też zaopatrzenie się w dobre nakładki antypoślizgowe. Do zobaczenia tutaj
O bezpłatnych atrakcjach Zakopanego przeczytamy tutaj
Odmiana czasownika
Czasownik odpowiada na pytanie co robi?, co się dzieje?, co się z nim dzieje? i oznacza czynność lub stan. W zdaniu najczęściej pełni funkcję orzeczenia. Jest odmienną i samodzielną częścią mowy. Podstawową formą czasownika jest bezokolicznik, np. biegać, pisać, krążyć, mówić, robić, spać itp.
Czasowniki odmieniają się przez:
1) rodzaje,
2) osoby,
3) liczby,
4) czasy,
5) tryby,
6) strony.
Odmiana przez osoby to oznaczenie wykonawcy czynności, czyli podmiotu. W języku polskim wyróżnia się trzy osoby:
1. pierwsza osoba: nadawca komunikatu ja (mówię, robię, czytam, gram, śpiewam) lub grupa osób, wśród których znajduje się nadawca — my (mówimy, robimy, czytamy, gramy, śpiewamy),
2. druga osoba: podmiot i odbiorca to ta sama osoba ty (mówisz, robisz, czytasz, grasz, śpiewasz) lub grupa osób, wśród których znajduje się odbiorca — wy (mówicie, robicie, słuchacie, czytacie, gracie, śpiewacie),
3. trzecia osoba: oznacza zwykle kontekst, czyli przedmiot (osoba lub rzecz), który nie jest ani nadawcą, ani odbiorcą komunikatu — on, ona, ono (np. Jacek śpiewa, Kasia czyta, Kot śpi) lub grupa osób — oni (Jacek i Kasia śpiewają, ludzie śpiewają).
Liczba, przez którą odmienia się czasownik to nic innego jak określenie liczby pojedynczej lub mnogiej.
Liczba pojedyncza:
1. ja (jestem)
2. ty (jesteś)
3. on, ona ono (jest)
Liczba mnoga:
1. my (jesteśmy)
2. wy (jesteście)
3. oni, one (są)
Przykładowa odmiana czasownika szukać
| liczba pojedyncza | liczba mnoga |
| 1. (ja) szukam | 1. (my) szukamy |
| 2. (ty) szukasz | 2. (wy) szukacie |
| 3. (on, ona, ono) szuka | 3. (oni, one) szukają |
Podstawa słowotwórcza słowa szukać to szuka-. Podczas odmiany przez odmiany przez liczby dodawana jest właściwa końcówka osobowa (-m, -sz, -my, -cie, -ją), która informuje o tym czy jest to liczba pojedyncza czy mnoga.
Ponadto istnieje bezosobowa forma czasownika w czasie przeszłym, która jest nieodmienna i przyjmuje końcówkę -no, -to, np.: wypisano, zrobiono, naprawiono, wystawiono, zwrócono itp.
Kategoria czasu określana jest na trzy sposoby:
1. czas teraźniejszy,
2. czas przeszły,
3. czas przyszły.
Czas teraźniejszy zakłada, że rzecz dzieje się w chwili mówienia, np.: (ja) dyktuję, a ty piszesz, (ptak) lata, (śnieg) sypie, (Kasia i Tomek) rozmawiają.
Czas przeszły oznacza, że moment mówienia następuje po procesie, np.: Wczoraj miałam urodziny, (samolot) wylądował, (liście) opadły, (wy) przyjechaliście.
W czasie przyszłym mówienie o rzeczy wyprzedza jej przebieg, np.: Jutro idę na basen, (ona) zrobi, (my) odwiedzimy. W tym przypadku wyróżnia się także dwa rodzaje czasów: czas przyszły prosty (np.: kupię, oddam, przeczytam) oraz czas przyszły złożony (będę pracować, będę zamykać, będę myśleć). Czasowniki w czasie złożonym tworzy się w dwojaki sposób:
1. poprzez połączenie osobowej formy być (będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) z odmianą 3. osoby liczby pojedynczej w czasie przeszłym, np.: będę pracował, będziesz wychodził, będzie tworzył itd.
2. za pomocą osobowej formy być z bezokolicznikiem, np.: będę pracować, będziesz wychodzić, będzie tworzyć itd.
Tryb czasownika oznacza „realność” jego wykonania. Za jego pomocą wyrazić można stosunek mówiącego do treści wypowiedzenia. Inaczej mówi się o czynnościach, które rzeczywiście się wykonuje, inaczej o czynnościach możliwych do wykonania (przypuszczalnych), jeszcze inaczej o nakazujących.
Wyróżnia się trzy tryby czasownika:
1. tryb oznajmujący (orzekający) — dla czynności, które realnie się odbywają, odbywały lub będą odbywały, np.: zrobię, kupiliśmy, będą trenować,
2. tryb przypuszczający — dla czynności pomyślanych, potencjalnych, pożądanych, niepewnych (hipotetycznych i możliwych do realizacji tylko po spełnieniu tylko określonych warunków), np.: zrobiłbym, kupilibyśmy, potrenowaliby (cechą charakterystyczną jest cząstka by),
3. tryb rozkazujący — pełni funkcję impresywną (nakłaniającą do określonych zachowań) i służy do wyrażania polecenia, zakazu, życzenia, np.: Przynieś mi notes, Nie rób tego, Proszę wejść, zrób, niech kupi, niech trenują, uczmy się.
Czasowniki w czasie przeszłym oraz trybie przypuszczającym odmieniają się przez rodzaje. Dla liczby pojedynczej wyróżnia się trzy rodzaje:
• rodzaj męski — on (mężczyzna), np.: mówił, czytał, przyszedł, jechałby, miałby, powtarzałby itp.
• rodzaj żeński — ona (kobieta), np.: mówiła, czytała, przyszła, jechałaby, miałaby, powtarzałaby itp.
• rodzaj nijaki — ono (dziecko), np.: mówiło, czytało, przyszło, jechało, miałoby, powtarzałoby itp.
Dla liczby mnogiej:
• rodzaj męskoosobowy — oni (mężczyźni), np.: mówili, czytali, przyszli, jechaliby, mieliby, powtarzaliby, itp.
• rodzaj niemęskoosobowy — one (kobiety), np.: mówiły, czytały, przyszły, jechałyby, miałyby, powtarzałyby, itp.
Strony czasownika służą do wskazywania wykonawcy czynności. Podstawowy podział stron zakłada istnienie trzech wariantów:
1. strona czynna — oznacza proces, w którym podmiotem jest wykonawca czynności a dopełnieniem odbiorca, np.: Polska odzyskała niepodległość po 123 latach niewoli, myje, robi, zamykać,
2. strona bierna — oznacza uleganie jakiejś czynności (podmiotem staje się odbiorca a dopełnieniem nadawca), np.: Niepodległość została odzyskana przez Polskę po 123 latach niewoli, jest myty, jest robiony, jest zamykany,
3. strona zwrotna — używana, gdy czynność skierowana jest na swojego odbiorcę (podmiot jest jednocześnie wykonawcą czynności), np.: myję się, ubieram się, smucę się, czeszę się, biję się, ale również: troszczyć się o siebie, zadbać o siebie itp.
Wszystkie czasowniki tworzą stronę czynną, ale nie wszystkie mają stronę bierną. Czasowniki, od których można utworzyć stronę bierną nazywane są przechodnimi. Jednak nie wszystkie czasowniki mogą tworzyć stronę bierną. Są to czasowniki nieprzechodnie, do których zalicza się, np.: spacerować, uśmiechać się, iść, czekać, krzyczeć, leżeć itp.
Czasowniki dzielą się na dokonane (czynność, o której mowa została zakończona) oraz niedokonane (czynność jeszcze trwa w chwili mówienia). O aspekcie dokonanym mówi się, gdy czynność oznacza proces zakończony w czasie przeszłym (ale nie odmieniają się w czasie teraźniejszym), np.: zrobiłem, napisałem, nauczyłem lub czasie przyszłym, np.: zrobię, napiszę, nauczę. Natomiast jeśli proces trwa, będzie trwać i nie zakończy się, wówczas jest to aspekt niedokonany (odmieniają się w czasie teraźniejszym oraz przyszłym złożonym), np.: robię, piszę, uczę (się), będę robił, będę pisać itd.