Ипомея трехцветная. Описание, фото, уход, болезни и лечение
На дно горшка для трехцветной ипомеи насыпается керамзит в качестве дренажа. Субстрат должен состоять из листовой земли, вермикулита, толченого керамзита, торфа и кокосового волокна в пропорции 2:1:1:1:1.
Wilce kwiaty – sadzenie, uprawa i pielęgnacja wilców
Wilce (Ipomea) to kwiaty zaskakujące w swej delikatności i uporczywości zarazem. Uprawiane głównie jako rośliny ozdobne, mają jednak w swojej rodzinie także bardzo pożytecznych i smacznych krewnych, jak choćby wilca ziemniaczanego dającego płody w postaci popularnych batatów. W Polsce z powodzeniem uprawia się zaledwie kilka gatunków, w charakterze roślin jednorocznych.
Wilec purpurowy – najczęściej uprawiany w Polsce. Źródło: shutterstock
- Wilce – wymagania glebowe
- Sadzenie i uprawa wilców
- Podlewanie i nawożenie wilców
- Rozmnażanie wilców
- Ochrona wilców
- Wilce w ogrodzie
- Ciekawe odmiany wilców
Wilców jest na świecie ponad 600 gatunków, z czego ogromna większość porasta strefy tropikalne i subtropikalne – przede wszystkim obu Ameryk. Rozwleczone po świecie z powodu swych walorów dekoracyjnych, wilce mają jednak tendencje do dziczenia – tak stało się na przykład z najpopularniejszym w naszym kraju wilcem purpurowym (Ipomea purpurea), który samorzutnie pojawia się już i poza ogrodami.
Botaniczna różnorodność wilców obejmuje zarówno gatunki jednoroczne, jak i wieloletnie; czasem niewielkie drzewa, ale przede wszystkim pnącza, które bardzo efektywnie porastają nie tylko płaskie powierzchnie, ale także wzniesione przeszkody. Pędy sięgają przy tym nawet do 15 metrów, choć częściej zadowalają się długością 3-5 metrów. Otoczone ogonkowymi liśćmi o kształcie dłoniastym lub pierzastym, pokrywają się dość bujnym kwieciem o zrośniętych płatkach korony, które przypominają lejkowate kielichy w kolorach fioletu, niebieskiego, różu czy bieli. Laikom dość trudno jest przy tym odróżnić wilce od rosnącego dziko w Polsce powoju, o podobnych właściwościach płożących i bardzo podobnych, choć inaczej wybarwionych kwiatach.
Zwane w języku angielskim „morning glory” (poranna chwała) wilce purpurowe odznaczają się dość charakterystycznym trybem życia – ich kwiaty otwierają się wieczorem i najpiękniej prezentują się rano, a do godzin południowych zazwyczaj się zamykają (wyjątkiem są pochmurne dni).
Aby dopełnić obrazu wilców jako rodzaju botanicznego, warto dodać, że w krajach o tropikalnym klimacie, gdzie uprawa jest bardzo łatwa, zdobne pnącza mają przede wszystkim wartość użytkową. Oprócz wspomnianych już wyżej batatów, których smaczne bulwy korzeniowe dorastają nawet do wagi 3 kilogramów, wilce uprawiane są w celach konsumpcyjnych, leczniczych, a nawet jako surowiec na potrzeby przemysłu gumowego. Ich kłącza noszone były przed wiekami również jako amulety mające zapewniać mężczyznom powodzenie we flircie oraz grach hazardowych!
Wilce – wymagania glebowe
Wilce zazwyczaj dobrze radzą sobie w zwykłej ogrodowej ziemi, która może być zarówno piaszczysta, jak i gliniasta, zasadowa i kwaśna. Ogrodnicy, którym zależy na spektakularnych efektach powinni jednak postarać się o dobry drenaż stanowiska i jego stałą wilgotność. Przy uprawie doniczkowej wystarczy klasyczny substrat do roślin kwitnących, choć warto mieć na uwadze, że wilce zdecydowanie lepiej radzą sobie na zagonach. Ponadto, zadbać należy o dostatecznie dużą ilość światła – wilcom najlepiej powodzi się w pełnym słońcu, chociaż zniosą również pół cień.
Sadzenie i uprawa wilców
Wilce bardzo łatwo jest uprawiać z nasion. Wysiewa się je bezpośrednio do gruntu, na głębokość ok. 1 cm, gdy minie już groźba przymrozków (w naszym klimacie będzie to druga połowa maja). Komu zależy na szybszym rozkwicie może rozpocząć uprawę w warunkach domowych 4-6 tygodni wcześniej i na zagony przesadzić już gotową rozsadę. Przed wysiewem poleca się namoczyć nasiona w wodzie na całą noc.
Między poszczególnymi roślinami warto zachować odstęp co najmniej 20 cm, aby dać im przestrzeń do rozwoju. Gdy pnącza osiągną wysokość ok. 30 cm, można pomyśleć o zainstalowaniu podpórek, które pozwolą pędom piąć się fantazyjnie w górę. W przeciwnym razie wilec będzie pełzał po ziemi lub w przypadku donic i koszy zwieszał się w dół. Sadząc wilce w pojemnikach należy zadbać by miały ono wystarczająco dużo miejsca – dla pojedynczej rośliny poleca się zwykle donice o średnicy ok. 30 cm.
Ustabilizowane wilce nie potrzebują wiele pielęgnacji. Owszem, zwiędnięte kwiaty można usuwać ze względów estetycznych oraz w celu kontroli samorzutnego rozsiewu, ale nie jest to absolutnie konieczne. Na jesień natomiast całe pędy należy ściąć przy samej ziemi – nie będzie już z nich bowiem żadnego pożytku.
Zielone liście wilca ziemniaczanego w kompozycji z petuniami. Źródło: shutterstock
Podlewanie i nawożenie wilców
Dla wilców idealne jest podłoże stale wilgotne, ale nigdy nieprzemoczone. Ziemi nie należy więc pozwalać wyschnąć, ale podlewanie musi być umiarkowane. Większość źródeł poleca nawadnianie roślin na zagonie w okresach suszy 1-2 razy w tygodniu, a roślin doniczkowych nawet częściej. Niestety, już kilkudniowy okres bez deszczu lub podlewania może poważnie nadwątlić kondycję wilców uprawianych w pojemnikach.
Choć wilce dobrze tolerują mniej żyzną glebę, raz na rok poleca się podsypać im organicznego kompostu. Gleba wzbogacona w substancje próchnicze sprzyja bowiem obfitemu kwitnieniu i intensywnemu rozrostowi pędów.
Rozmnażanie wilców
Wilce rozmnaża się przede wszystkim z nasion pozyskanych z przekwitłych kwiatów, na których tworzą się jajowate torebki owocowe. W każdej z nich znajdziemy 4-6 nasion o dość grubej łusce, które łatwo jest pozyskać i przechować w chłodzie i suchości do kolejnej wiosny. W następnym sezonie nasiona wysiewamy bezpośrednio do gruntu lub wcześniej rozpoczynamy uprawę w donicach.
Diagram przedstawiający korzyści z uprawy wilców; opracowanie własne
Ochrona wilców
W naszych warunkach klimatycznych wilce uprawiane są niemal wyłącznie jako rośliny jednoroczne. Owszem, pnącza w donicach mogą po skróceniu być przeniesione na zimę do szklarni lub ogrodu zimowego, ale mało kto ma ku temu odpowiednie warunki. Wiosenna uprawa z nasion jest przy tym na tyle prosta, że wysiłek może nie być wart zachodu.
Wilcom zasadniczo nie zagrażają poważniejsze choroby – stosunkowo rzadko cierpią na plamistość liści lub szarą pleśń, które można próbować kontrolować za pomocą specjalistycznych preparatów. Dotknięte pędy należy oczywiście jak najszybciej usuwać. Jedynym istotniejszym szkodnikiem, który umiarkowanie często pojawia się na liściach, są natomiast mszyce. W tym przypadku warto zastosować specjalny oprysk na całej długości pnącza.
Ekologia.pl poleca
Wilce porastające dach szopy. Źródło: shutterstock
Wilce w ogrodzie
Wilce to rośliny o ogromnym potencjale wzrostowym, które w przeciągu kilku tygodniu są w stanie pokryć duże przestrzenie i to przede wszystkim w orientacji pionowej. Są więc chętnie wykorzystane jako ozdoba altan, pergoli, siatek ogrodzeniowych, a także forma ochrony przed słońcem na tarasach wyposażonych w specjalne drabinki. Listowie pnącza jest na tyle bujne, że faktycznie nie przepuszcza światła. Ponadto wilce bardzo często uprawia się w donicach, korytkach i koszach umieszczonych na podwyższeniu. Kaskady kolorowych kwiatów zwieszają się wówczas urokliwie w dół tworząc zielone parawany na balkonach i tarasach.
Wilce zasadniczo kojarzą się z sielskim krajobrazem i wykorzystywane są przede wszystkim w ogrodach typu angielskiego, rustykalnego czy naturalistycznego. Jeśli chodzi o partnerów, to niektórzy uprawiają wilce wraz z pelargoniami czy begoniami, ale nie zawsze jest to eksperyment opłacalny – wilce mają bowiem skłonności do dominacji i będą próbowały zdusić swych rywali.
Uwaga! Pomimo farmakologicznego wykorzystania niektórych gatunków wilce jako takie uznawane są za toksyczne. Obecność alkaloidów indolowych w ich tkankach sprawia, że konsumpcja jakiejkolwiek części rośliny może powodować zaburzenia neurologiczne – od halucynacji po drętwienia, skurcze, nudności i wymioty. Małe dzieci nie powinny więc bawić się kwiatami wilców!
Ciekawe odmiany wilców
Obok bardzo popularnego wilca purpurowego w przydomowych ogródkach spotkać można często również wilca trójbarwnego (I. tricolor), który pokrojem i wymaganiami przypomina swego kuzyna, ale na jednym pędzie miewa kwiaty nawet w trzech różnych odcieniach!
Ponadto w sklepach ogrodniczych można również nabyć nasiona wilca klapowatego (I. lobata), który posiada zaskakująco oryginalne kwiaty, mało podobne klasycznym wilcom. Zebrane w grona długie rurki zachwycają różnymi barwami i są wspaniałą ozdobą letnich tarasów i zagonów, nieraz kwitnąc nawet do października. Coraz większą popularnością cieszą się również odmiany wilca ziemniaczanego (I. batatas), który uprawiany jest przede wszystkim dla dużych, zdobnych liści w kolorach od soczystej zieleni, przez żółć i miedź, a skończywszy na bordo. Jest to, niestety, roślina nieco trudniejsza w uprawie, a doczekanie się bulw batatów graniczy niemal z cudem. Nowoczesne kultywary są jednak na tyle zmodyfikowane, aby dawały maksymalny efekt estetyczny przy minimalizacji funkcji użytkowej. Godne uwagi są choćby takie odmiany jak „Midnight Lace” o powycinanych fioletowych liściach czy „Bronze” o listowiu w kolorze złotej miedzi.
Do rzadziej spotykanych, ale nie mniej fascynujących gatunków należą również wilec biały (I. alba) o bardzo dużych białych kwiatach oraz wilec szkarłatny (I. coccinea) z drobnymi, ale wyraziście czerwonymi kwiatami. Bez względu, na który kultywar się ostatecznie zdecydujemy, przy uprawie wilców trudno się rozczarować, zwłaszcza, jeśli zapewnimy im należyte warunki do rozrostu wzdłuż i wszerz!
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
Bibliografia
- Nature&Garden; “Ipomoea or oceanblue morning glory”; data dostępu: 2020-09-02
- Plantopedia; “Moonflower Vine, Ipomoea alba – How to Grow and Care for Moon Vine Bushes”; data dostępu: 2020-09-02
- Elena Namyatova; “Morning glory: planting, care, growing”; data dostępu: 2020-09-02
- Nikki Tilley; “Growing Morning Glories: How To Grow Morning Glory Flowers Morning Glory”; data dostępu: 2020-09-02
- BBC Gardener’s World; “Lpomoea purpurea”; data dostępu: 2020-09-02
Ипомея трехцветная. Описание, фото, уход, болезни и лечение
Трехцветная ипомея является красивейшим представителем из рода ипомей Ipomoea в семействе вьюнковых Convolvulaceae.
Лианы культивированных ипомей, усыпанные яркими бархатистыми цветами много столетий украшают площади, парки и дворы во многих уголках мира. Настоящая статья откроет секреты выращивания комнатной трехцветной ипомеи. Поскольку именно этот вид прекрасно прижился не только на улице, но и получил статус комнатного растения, при помощи которого можно оживить любой интерьер.
Описание вида
Ипомея трехцветная (Ipomoea tricolor) это четырехметровая лиана родом из джунглей Южной Америки. Этот вид ипомеи был известен еще во времена ацтеков и веками использовался в религиозных обрядах и культах. Дело в том, что все части этого растения, включая семена имеют в своем составе алкалоиды эрголина. Эти вещества являются наркотическими и действуют как психотропное и галлюциногенное средство.
Однако, красота цветов трехцветной ипомеи не смогла оставить ботаников Старого света равнодушными. И на основе этого вида были выведены вполне безобидные декоративные сорта:
- Небесно голубая ипомея;
- Голубая звезда;
- Жемчужные врата;
- Летающая тарелка.
Все эти сорта прекрасно уживаются между собой и, смешав и посеяв в контейнер несколько сортов, можно получить огромное цветовое разнообразие в форме ампеля или ползущей по опоре лианы в горшке.
В условиях улицы трехцветная ипомея является однолетним растением, но которая мгновенно прорастает, из осыпавшихся из цветов семян. А вот в условиях помещения, ипомея будет жить несколько лет и радовать цветами круглый год.
Трехцветная ипомея может разрастись в огромный куст, но за счет эластичности и гибкости ее стеблей ей можно придать любые формы и откорректировать размеры. Стебли лианы усыпаны овальными, напоминающими сердца, ярко зелеными листьями, среди которых разбросаны собранные в букеты крупные цветы. Ценность этого вида представляют именно цветы, поскольку в процессе цветения они меняют свой окрас, и постепенно нежно-голубой цветок становится ярко-розовым.
Уход в домашних условиях
Температура
Тропические растения не любят холод, но и сухая жара для них губительна. Поэтому оптимальной температурой для комнатной трехцветной ипомеи является 20 — 25 градусов. При поддержке такого температурного режима растение будет цвести круглый год.
Освещение
Чем больше света, тем больше цветов. Трехцветная ипомея очень любит солнечный свет, но его нужно обязательно рассеивать при помощи тюлевой занавески, сетки или пергаментной бумаги. Прямые солнечные лучи приведут к ожогам и увяданию. Лиана не погибнет в тени, но будет расти значительно медленнее и цветов будет меньше.
Полив и влажность
Полив должен быть умеренным. Переливов и слишком мокрой почвы трехцветная ипомея не любит. От избытка воды корни могут загнить. Поэтому поливать растение нужно только после полного высыхания верхнего грунтового слоя.
Почва
На дно горшка для трехцветной ипомеи насыпается керамзит в качестве дренажа. Субстрат должен состоять из листовой земли, вермикулита, толченого керамзита, торфа и кокосового волокна в пропорции 2:1:1:1:1.
Подкормка
В качестве удобрения подойдут готовые смеси для домашних декоративных цветущих растений или кактусов. При этом нужно обращать внимание на состав удобрения, чтобы в нем не было азота, либо его количество было незначительным. Поскольку избыток азота приводит к прекращению цветения и повышает развитие листвы.
Обрезка
Трехцветная ипомея «в неволе» превращается в многолетник. Из-за этого ее нижние стебли одеревеневают, а через них торчат лысые старые побеги. И внешний вид лианы теряет привлекательность.
Кроме того, трехцветная ипомея растет очень быстро. Поэтому обрезать и прищипывать лиану следует регулярно.
Для того, чтобы побеги разрастались в ширину и формировалась пышная, цветущая крона — оставляют 3-5 побегов в центре. Каждый из побегов прищипывают над 4-6 листиком. А дальнейшая обрезка зависит от желаемых размеров лианы и формы. Обрезанные части можно не выбрасывать, а подсадить в горшок с целью омоложения растения.
Пересадка
Пересадка трехцветной ипомеи проводится раз в год ранней весной. Лиана пересаживается в более просторный контейнер путем перевалки, а недостающее количество грунта досыпается.
Способы размножения
Вырастить трехцветную ипомею можно только из семян. Перед посадкой семена нужно подготовить: на 24 часа поместить в теплую воду, около 30 градусов, и дать набухнуть. Скарифицированные семена поместить в контейнер с почвой для взрослой ипомеи и накрыть пленкой для создание парникового эффекта.
Для дальнейшего удобства пересадки маленьких лиан, семена лучше высевать в небольшом количестве по 3-5 штук в отдельные стаканчики.
Сеянцы прорезаются недели через две после посадки. Все это время субстрат нужно увлажнять и поднимать пленку с целью проветривания и избавления от лишнего конденсата.
Оптимальная температура для проращивания семян от 18 до 20 градусов. Когда ростки подрастут хотя бы до 20 см, к их основанию нужно привязать проволоку или тоненькую веревочку. Другой конец надо закрепить на небольшой опоре, чтобы растение могло начать карабкаться вверх.
Когда маленькие лианы вырастут до 50 см, путем перевалки их пересаживают в постоянный горшок.
Как собрать семена ипомеи
Семена трехцветной ипомеи находятся в семенной коробочке, которая образуется на месте отцветшего и опавшего цветка. Эта коробочка представляет собой коричневый крестик с отверстием.
Через месяц после формирования, коробочка высыхает и из нее достают семена. Семена ипомеи трехцветной сохраняют способность к восхождению около четырех лет, поэтому хранить их в сухом и темном месте можно достаточно долго.
Болезни, вредители и лечение ипомеи
Трехцветная ипомея очень чувствительна и часто страдает от различных заболеваний. Как правило ее «иммунитет» ослабевает от неверного ухода.
В результате переизбытка влаги и переливов лиану поражают грибки и гнили. Зачастую, трехцветную ипомею от таких недугов не удается избавить при помощи обрезания пораженных участков и обработки фунгицидами. Поэтому растение придется уничтожить, чтобы не заразить другие комнатные цветы.
Сильно страдает трехцветная ипомея и от вирусных заболеваний. Насчитывается несколько десятков вирусов, которые атакуют это растение. Как и в случае с грибковыми заболеваниями, от зараженного растения придется избавиться.
А вот из паразитов трехцветная ипомея привлекает только тлю и паутинного клеща. Эту проблему можно решить путем обработки лианы мыльным раствором или готовым инсектицидом.