Choroby i szkodniki storczyków: leczenie zgnilizny i mączniaka, ochrona roślin przed mszycami i roztoczami

W przypadku więdnięcia pionowego grzyb atakuje kołnierz korzeniowy, rozety i układ naczyniowy truskawek. Na glebach piaszczystych roślina może umrzeć w ciągu trzech dni. Na glebach gliniastych procesy destrukcyjne przebiegają wolniej.

Szkodniki roślin doniczkowych – rozpoznawanie i zwalczanie

Jednym z podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych w uprawie roślin jest ochrona przed szkodnikami. Dotyczy to również okazów uprawianych w domu, chociaż problem nie występuje tak często jak w przypadku roślinności ogrodowej. Poznaj najczęściej pojawiające się szkodniki i dowiedz się jak z nimi walczyć.

Spis treści
Co zrobić, aby nie dopuścić do inwazji szkodników?
Jakie szkodniki najczęściej pojawiają się na roślinach domowych?

Najskuteczniejsza ochrona przed szkodnikami: prawidłowa uprawa roślin doniczkowych

Większość roślin uprawianych w mieszkaniu to gatunki tropikalne, które w środowisku naturalnym rosną w cieplejszych rejonach świata, różniących się bardzo od naszego klimatu. Bardzo często panuje tam wysoka temperatura i wilgotność powietrza. Niestety w domu zapewnienie takich warunków (idealnych dla roślin) jest bardzo trudne. W rezultacie rośliny często słabiej rosną, chorują i są bardziej podatne na atak szkodników.

Zapewnij roślinom jak najlepsze warunki uprawy – wzrostu i rozwoju, ponieważ zdrowe i silne okazy rzadziej będą atakowane przez szkodniki.

Najważniejsza w ochronie przed szkodnikami jest profilaktyka, t.j. zapewnienie możliwie optymalnego stanowiska (światła i temperatury), odpowiedniej, żyznej i przepuszczalnej gleby oraz prawidłowe wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych (m.in. podlewania i nawożenia). Ważne jest również dbanie o wysoką wilgotność powietrza, zwłaszcza zimą.

Chemiczne środki ochrony roślin stosuje się doraźnie (najlepiej po wystawieniu roślin na zewnątrz) i tylko w przypadku nasilonych inwazji. Ekologiczne preparaty domowej roboty (z cebuli, skrzypu, pokrzywy, wrotyczu) można stosować wspomagająco przy zwalczaniu lub do zapobiegania pojawianiu się szkodników.

Szkodniki roślin pokojowych: najczęściej spotykane

Przędziorki

To niewielkie, pomarańczowe lub czerwone roztocza. Łatwo je rozpoznać, gdyż wytwarzają delikatne, puszyste pajęczynki. Żerują w dużych grupach, głównie na liściach (na spodniej stronie), końcach młodych pędów i kwiatach. Uszkodzone fragmenty roślin ulegają deformacji, żółkną i opadają. Inwazji przędziorka sprzyja suche powietrze w pomieszczeniach. Podatne na owady są w szczególności fuksje, filodendrony, palmy i cytrusy. Szkodniki można usunąć traktując rośliny chemicznymi środkami ochrony roślin (np. Polysect, Talstar), wodą rozrobioną z szarym mydłem lub przecierając szmatką nasączoną denaturatem. Rośliny należy często zraszać, a na kaloryferach warto zainstalować nawilżacze.

Owady mają owalne ciało i zieloną, czarną lub brunatną barwę. Mszyce spotyka się zarówno w formie uskrzydlonej jak i bezskrzydłej, zawsze żerują gromadnie. Często pojawiają się na młodych pędach i na spodniej stronie liści. Mszyce wydzielają lepką substancję – tzw. rosę miodową, na której często pojawiają się ciemne grzybki sadzakowe. Szkodniki wysysają sok z liści i pędów, co prowadzi do ich zwijania i zasychania, a przede wszystkim do osłabienia rośliny. Owady lubią atakować m.in. fuksje, begonie i anturium. Można je zwalczyć chemicznymi środkami (Polysect, Provado, Mszyca Stop) lub ekologicznymi preparatami z roślin.

Miseczniki i tarczniki

Z wyglądu obie grupy owadów są bardzo podobne do siebie. Cechą charakterystyczną jest wytwarzanie mocnych, chitynowych tarczek, chroniących je przed czynnikami zewnętrznymi. Szkodniki są niewielkie i mają ciemną barwę ciała – brunatną lub czarną. Żerują na spodniej części liści i pędach, zwłaszcza na jukach, dracenach, palmach i fikusach. W ich przypadku zwalczanie chemiczne jest mało skuteczne. Owady najlepiej usuwać ręcznie – zeskrobując je z pędów z pomocą ostrego patyka. Miejsca, gdzie żerowały, warto przetrzeć wodą z szarym mydłem lub alkoholem.

To czerwce (drobne owady) pokryte czerwonawym lub białym nalotem, przypominającym strzępki wełny. Żerują na spodniej części liści (zwłaszcza w kątach i przy nerwach) oraz na miękkich pędach. Porażona roślina traci liście i przestaje rosnąć. Intensywne żerowanie szkodników bardzo osłabia roślinę, często prowadząc do jej zamierania. Szkodnik lubi cissusy, fikusy i cytrusy, a chyba najczęściej go można spotkać na kaktusach. Bardzo szybko przenosi się na sąsiednie rośliny! Chore egzemplarze najlepiej odizolować. Można zwalczać go chemicznie (Confidor, Fastac) lub ekologicznie – przemywając roślinę szmatką nasączoną alkoholem.

To niewielkie, białe owady (zwane potocznie „białymi muszkami”), będące utrapieniem w szklarniach. Niestety czasem pojawiają się także w mieszkaniach, zawleczone wraz z roślinami. Żerują w licznych koloniach. Łatwo je wypłoszyć poruszając donicą – wtedy wzlatują w górę chmarami. Zaatakowane przez nie liście żółkną i opadają. Owady preferują takie gatunki jak begonie, cyklameny, fuksje, petunie, pelargonie i gwiazdy betlejemskie. W warunkach domowych zwalcza się je stosując owadobójcze preparaty (np.: Apacz). Porażone pędy czasami lepiej dodatkowo przyciąć. Warto również obniżyć temperaturę w pomieszczeniu.

Wciornastki

To brunatne lub pomarańczowe owady, czasem pojawiające się na spodniej części liści lub na kwiatach. Mają charakterystyczny wygląd, przypominając drobne kreseczki – „przecinki”. Ich żerowanie prowadzi do pojawiania się białych lub żółtych plam lub srebrzystości na powierzchni liści. Często wokół przebarwień występują czerwone obwódki. Płatki kwiatów natomiast brunatnieją i zwijają się. Wciornastki to szkodnik wielu gatunków roślin domowych – w szczególności palm, krotonów, anturium i innych roślin o ozdobnych kwiatach. Zaleca się je zwalczać chemicznie (Talstar, Confidor, Provado).

Osobniki dorosłe to drobne, ruchliwe, „czarne muszki” podobne do muszek owocówek, które choć występują licznie, to nie powodują uszkodzeń na roślinach. Szkodliwe są przede wszystkim ich niewidoczne larwy, występujące w ziemi. Mają do 5 mm, są białe, przezroczyste, z czarną główką. Podgryzają korzenie co powoduje osłabienie wzrostu roślin i bardzo często porażanie przez choroby grzybowe. Najczęściej pojawiają się wraz z nowymi roślinami lub nieodkażonym podłożem zawierającym jaja. Szkodnika zwalcza się umieszczając przy roślinach pałeczki owadobójcze, zakładając na roślinę lepy lub stosując środki chemiczne (np.: Actellic).

To larwy różnych gatunków owadów, głównie chrząszczy. Mają jasne, grube, białe ciało i ciemna głowę. Mogą pojawiać się nawet w podłożach roślin renomowanych firm produkujących zieleń doniczkową lub gdy do sadzenia wykorzystaliśmy nieodkażoną ziemię z ogrodu. Żerują w doniczce, ukryte w glebie niszcząc korzenie, w wyniku czego roślina przestaje rosnąć i stopniowo zamiera. Szkodniki najlepiej usuwać ręcznie po wyjęciu bryły korzeniowej z donicy.

Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: 7monarda/Fotolia, zdjęcia w tekście: Spinnmilben/Michael Z./CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons, Mszyca, Franco Patrizia/Pixabay, Schildläuse/4028mdk09/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons, Frank Vincentz/CC_BY-SA_3.0/Wikimedia Commons, Weisse-Fliege/CC BY-SA 3.0/Vicimedia Communia, Thrips (15817836204)/Katja Schulz/CC BY 2.0 / Wikimedia Commons, Henrik Larsson/Fotolia, Nashornkaefer-Larve/Andreas Eichler/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons

Michał Mazik

Piszący ogrodnik, autor artykułów, kalendarzy i poradników ogrodniczych. Dawniej zakładał ogrody i produkował zieleń, dziś pisze o. ogrodach i produkcji zieleni. Tata na (prawie) cały etat. W ogrodzie uwielbia naturalność i dzikość. Popularyzuje ekologiczne metody pielęgnacji wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. Zwolennik Zero Waste w domu i w ogrodzie.

Choroby i szkodniki truskawek: leczenie środków ludowych

Choroby niekorzystnie wpływają na rozwój roślin i zmniejszają plony. Jeśli czas nie podejmie działania, truskawka może umrzeć. Ludowe środki na choroby truskawek mogą wyeliminować źródło uszkodzeń, zdezynfekować glebę i rośliny.

Przyczyny choroby truskawkowej

Przyczyną większości chorób są zarodniki grzybów. Ich rozmieszczenie występuje przy ustawianiu ciepłej pogody i wysokiej wilgotności.

Rozwój chorób truskawek przyczynia się do następujących czynników:

• nieprzestrzeganie zasad płodozmianu;
• nadmiar wilgoci;
• zbyt grube truskawki sadzenia;
• brak troski, terminowe przycinanie wąsów i liści;
• rozprzestrzenianie się chorób ze szkodnikami truskawkowymi;
• zły wybór miejsca do sadzenia (rośliny słabo nasłonecznione, są w cieniu przez większość dnia).

Choroby truskawkowe

Zaletą środków ludowych jest ich przyjazność dla środowiska, bezpieczeństwo dla ludzi i roślin. Dostępne i niedrogie składniki są używane do przygotowania rozwiązań. Środki są używane do opryskiwania liści lub podlewania korzenia. Poniżej znajdują się główne choroby truskawek i walka z nimi metodami ludowymi.

Mączna rosa

Choroba ta ma charakter grzybowy i jest zdiagnozowana jako biały kwiat na liściach, pędach, owocach i ogonkach truskawek. Pierwsza porażka obejmuje liście znajdujące się na ziemi, a następnie rozprzestrzenia się na cały krzew.

To ważne! Rosnąca mączka zmniejsza mrozoodporność rośliny, hamuje ją i zapobiega jej normalnemu rozwojowi.

Choroba pojawia się z naruszeniem sposobu podlewania truskawek, wysokiej wilgotności i ciepłej pogody. Krople termiczne i zwiększona zawartość azotu w glebie mogą powodować rozprzestrzenianie się grzyba.

Następujące metody pomogą rozwiązać problem radzenia sobie z mączniakiem prawdziwym:

• Roztwór soli i mydła. Aby go przygotować, rozpuść w wiadrze wody 50 g soli i 40 g mydła. Przetwarzanie lądowań wykonywanych co tydzień.
• Serwatkę (1 l) miesza się z 10 l wody, a następnie przetwarza truskawki co trzy dni. Zamiast serwatki, możesz wziąć kefir lub clabber;
• 0, 1 kg skrzypu zalać 1 litrem wody i nalegać na dzień, a następnie powolny ogień. Powstały bulion rozcieńcza się wodą w stosunku 1: 5 i co pięć dni przetwarza rośliny. Liczba procedur wynosi nie więcej niż 4.
• 2 łyżki. l Musztarda w proszku rozcieńczona w wiadrze ciepłej wody. Przetwarzanie odbywa się przez podlewanie lub rozpylanie truskawek.

Szara zgnilizna

Szary grzyb pleśniowy odżywia się resztkami roślinnymi znajdującymi się w glebie. Wraz ze wzrostem wilgotności i spadkiem temperatury patogen zostaje aktywowany. W obecności uszkodzonych łodyg i liści dochodzi do infekcji truskawki.

To ważne! Szara zgnilizna jest określona przez białe kwitnienie składające się z grzybni.

Choroba może zniszczyć większość plonów truskawek. Sadzenie cebuli lub czosnku co 30 cm pomoże chronić truskawki przed chorobami, które nie pozwalają na rozprzestrzenianie się przez szkodliwy mikroorganizm.

Wskazówka! Tradycyjnym lekarstwem na szarą zgniliznę jest jod, którego 10 ml rozcieńcza się w 10 litrach wody. Opryskiwanie odbywa się wiosną na początku wzrostu truskawek, a następnie powtarzane podczas tworzenia pąków.

Do zwalczania szarej zgnilizny i innych chorób stosuje się napar czosnku. Aby go przygotować, weź czosnku liście lub łuski, które są wylewane 5 litrów gorącej wody. Środki pozostawiono na 2 dni, następnie rozcieńczono wodą w równych proporcjach i użyto do podlewania roślin. Zamiast czosnku można stosować proszek musztardowy.

Innym sposobem leczenia truskawek jest kompleksowe rozwiązanie, które obejmuje:

• popiół drzewny – 1 szklanka;
• kreda – 1 szklanka;
• siarczan miedzi – 1 łyżeczka;
• woda – 10 l.

Uzyskana objętość wystarczy do obsługi 3 metrów kwadratowych. m sadzenie truskawkami.

Brązowa plama

Inną chorobą grzybową jest brązowe plamienie, które może zniszczyć prawie połowę plonów. Pierwsze oznaki choroby truskawek pojawiają się w okresie kwitnienia.

Na niższych liściach rosną plamy świetlne, które stopniowo żółkną. Na odwrotnej stronie liścia znajduje się brązowa płytka, rozprzestrzeniająca zarodniki grzyba na sąsiednie rośliny.

To ważne! Brązowe plamienie rozwija się przy wysokiej wilgotności.

Wraz z pokonaniem tej choroby truskawka powoli się rozwija i ostatecznie umiera. Brązowe plamy pojawiają się najpierw na starych liściach, po których znajdują się na młodych pędach.

Po znalezieniu pierwszych objawów chore liście są ostrożnie wycinane, aby nie zakłócać zarodników znajdujących się na nich. Jeśli uszkodzenie całkowicie pochłonęło roślinę, zostaje ona usunięta.

Aby poradzić sobie z chorobą truskawek, należy pomóc następującym narzędziom:

• w wiadrze wody rozcieńczonej serwatki w ilości 1 l;
• 30 kropli roztworu jodu i 1 l mleka dodaje się do wiadra z wodą;
• przygotować różowy roztwór nadmanganianu potasu;
• 0, 3 kg popiołu drzewnego dodaje się do wiadra z wodą, po czym środek podaje się przez 24 godziny;
• 0, 5 kg mielonego czosnku podaje się w 10 litrach wody nie więcej niż jeden dzień.

Leczenie truskawek wymaga oprysku. Przetwarzanie odbywa się rano lub wieczorem, gdy nie ma bezpośredniego światła słonecznego, silnego wiatru i deszczu.

Biała plama

Zielona masa truskawek skłonna do białej plamy. Jest to choroba wirusowa, która często rozwija się w sezonie wegetacyjnym. Niekorzystne objawy mogą również wystąpić na etapie owocowania.

Uwaga! Biała plama powoduje utratę 30% truskawki.

Gdy białe plamy mają zaokrąglony kształt i jasny odcień. Plamki znajdują się na krawędziach arkusza, stopniowo ich wewnętrzna część wypada i tworzą się małe otwory. Z czasem obumierają łodygi i liście liści roślin.

To ważne! Choroba wywołuje nadmiar wilgoci, w obecności której rozpoczyna się aktywny wzrost grzyba.

Przy pierwszych oznakach plam zmniejszają karmienie truskawką azotem. Nawozy potasowe pomogą wzmocnić odporność roślin.

Wskazówka! Ochrona roślin przed białymi plamami pomoże usunąć wąsy, stare liście i ściółkę, która często jest zamieszkana przez patogeny.

Skuteczną metodą radzenia sobie z plamami jest opryskiwanie truskawek roztworem jodu. Na wiadrze wody potrzeba 30 ml jodu. Przetwarzanie jest narażone na część liściową rośliny. Do rozpylania stosować roztwór popiołu, który jest dniem pre-nalegania.

Więdnięcie Fusarium

Fusarium rozwija się z osłabioną odpornością truskawek, wysoką wilgotnością powietrza i gleby, brakiem nawozów lub wahaniami temperatury. Gdy grzyb rozprzestrzenia się, naczynia roślin zostają zablokowane. W rezultacie truskawki blakną i umierają.

To ważne! Uszkodzenie pokrywa system korzeniowy, a następnie wznosi się do łodyg i liści.

Najpierw niższe liście truskawek, na których pojawiają się plamy świetlne. Gdy temperatura spadnie do 15 stopni, roślina może umrzeć.

Zaatakowane rośliny należy usunąć i spalić poza ogrodem. Aby zapobiec chorobie, przestrzegając zasad płodozmianu, traktowania gleby i sadzonek truskawek roztworem jodu lub czosnku.

W celu zapobiegania chorobie fusarialnej stosuje się następujące metody leczenia:

• Na 1 litr mleka wymaga 30 g mydła i 35 kropli jodu. Narzędzie służy do opryskiwania przed zbieraniem truskawek.
• Ząbek czosnku zgnieciony i zalać litrem wody. Napar pozostawia się na dzień, a następnie wyciska i dodaje wodę do wiadra. Roślina jest rozpylana wieczorem.
• szklankę popiołu drzewnego rozcieńczonego w jednym litrze wody. Preparat jest podawany w ciągu dnia, po czym jest używany do przetwarzania arkuszy.

Więdnięcie pionowe

W przypadku więdnięcia pionowego grzyb atakuje kołnierz korzeniowy, rozety i układ naczyniowy truskawek. Na glebach piaszczystych roślina może umrzeć w ciągu trzech dni. Na glebach gliniastych procesy destrukcyjne przebiegają wolniej.

Grzyb rozprzestrzenia się przez system korzeniowy. Po zakażeniu roślina osiada, a jej liście opadają. Liczba liści truskawki maleje, a krzew praktycznie się nie rozwija. Pod koniec sezonu wegetacyjnego łodygi zmieniają kolor na czerwony.

Wskazówka! Zapobieganie pionizacji pomaga w niszczeniu chwastów i poszanowaniu płodozmianu.

Czynnik chorobotwórczy może pozostawać w ziemi przez kilka lat. W celu zapobiegania więdnięciu wertykalnemu sadzenie jest podlewane wlewem popiołu drzewnego, co również pomoże chronić truskawki przed szkodnikami. Pamiętaj, aby karmić rośliny potasem i fosforem.

Zgnilizna Phytophthora

Gnicie Phytophthora powoduje największe szkody w uprawie truskawek. Kiedy rozprzestrzenia się na jajnikach i owocach, tworzą się ciemne plamy, mięso nabiera gorzkiego smaku. Przy dalszej infekcji suche liście i łodygi.

To ważne! Zaraza późna rozwija się wraz ze wzrostem wilgotności spowodowanej deszczem lub niewłaściwym nawadnianiem.

Unikaj rozprzestrzeniania się choroby, która pomoże w wyborze miejsca do nasadzeń słonecznych, rozmieszczenia nawadniania kropelkowego i terminowego przycinania krzewów. Dodatkowo truskawki są traktowane naparem czosnku lub cebuli.

Truskawkowa antraknoza

Antracnoza wpływa na wszystkie narządy truskawek. Na szczycie ogonków pojawiają się brązowe wrzody, które stopniowo stają się czarne. W rezultacie truskawka wysycha. Czarne plamy występują również na kwiatach i jagodach.

To ważne! Antraknozowy patogen preferuje gleby z nadmiarem azotu i wysoką wilgotnością.

Aby zapobiec rozwojowi choroby, musisz używać wysokiej jakości sadzonek. Przed sadzeniem gleby i sadzonki są przetwarzane. Do leczenia środków ludowych stosowano roztwór jodu lub czosnku.

Środki zapobiegawcze

Następujące środki pomogą uniknąć rozprzestrzeniania się chorób truskawek:

• wybrać do sadzenia miejsc, w których wcześniej uprawiano rośliny strączkowe, marchew, cebulę, czosnek, buraki, żyto, owies;
• nie używaj łóżek na truskawki, gdzie uprawiano pomidory, bakłażany, paprykę, ziemniaki, kapustę, ogórki;
• przetwarzać sadzonki przed ostatecznym sadzeniem;
• co 3 lata zmienić miejsce lądowania;
• wybierz zdrowe sadzonki od sprawdzonych dostawców;
• dezynfekować glebę;
• zrobić potaż i nawozy fosforowe;
• używać substancji zawierających azot w ograniczonej ilości;
• zwalczać szkodniki rozprzestrzeniające choroby;
• dbać o nasadzenia, usuwać stare liście, łodygi i wąsy.

Wniosek

Przyczyną większości chorób truskawek jest grzyb, który rozwija się z nieodpowiednią pielęgnacją roślin. Środki ludowe mają na celu zniszczenie zmian chorobowych, jednak są odpowiednie do zapobiegania rozprzestrzenianiu się grzyba. Takie metody mają wysoką wydajność i nie wymagają dużych nakładów.