Burak ćwikłowy – właściwości, uprawa, odmiany
Dobre sąsiedztwo roślin i warzyw
Dobre sąsiedztwo roślin i warzyw ma bardzo pozytywny wpływ na ich wzrost i uprawę. Obecnie bardzo modne jest ekologiczne ogrodnictwo, w którym dobór odpowiedniego sąsiedztwa roślin jest szczególnie istotny. Warto dowiedzieć się więcej o tym, które rośliny oddziałują na siebie pozytywnie, a które przeszkadzają sobie. Wszystko to ma ogromne znaczenie jeżeli chce się mieć piękny i zdrowy ogród. Więcej.
Burak pastewny – siew, wymagania, uprawa i zbiór
W edług danych GUS udział buraka pastewnego w strukturze zasiewów naszego kraju w roku 2013 wyniósł mniej niż 1%. Pomimo wysokiej plenności, jego korzenie bardzo trudno się przechowują. Wynika to z dużej zawartości wody (około 85%). Ponadto, za czynnik ograniczający uprawę buraka pastewnego wymienia się także utrudnioną mechanizację zbioru, której wprowadzenie dla niektórych odmian jest niemożliwe. Praktycznie cała powierzchnia zasiewów buraka pastewnego zarejestrowana jest dla gospodarstw małych, niskotowarowych, bogatych w siłę roboczą.
Warunki uprawy
Spadek temperatury do -4 O C przyczynia się do trwałych uszkodzeń korzeni buraka pastewnego. Wszystkie odmiany wykształcające korzenie ponad powierzchnię gleby wymagają wcześniejszych zbiorów. Roślina charakteryzuje się wysokimi wymaganiami wodnymi w ciągu sezonu wegetacyjnego oraz lubi ciepłą, słoneczną jesień. Uprawę buraka pastewnego zaleca się na glebach najlepszych, zaliczanych do kompleksów: pszennego bardzo dobrego, dobrego i wadliwego. Ważnym zabiegiem agrotechnicznym jest uregulowanie odczynu, przynajmniej do pH 6,5. Na plantacjach odchwaszczonych, utrzymywanych w wysokiej kulturze, plonuje najwyżej i najwierniej.
Przedplon
Burak pastewny najczęściej zajmuje stanowisko po zbożach (pszenicy ozimej i jęczmieniu) i kukurydzy. Za najgorsze przedplony wskazuje się rośliny z rodziny kapustowatych, w tym rzepak.
Zabiegi uprawowe
Do pierwszych zabiegów wykonanych jesienią należy zaliczyć podorywkę i bronowanie. Ich celem jest obniżenie populacji szkodliwych chwastów nawet o 40%. Wykonanie orki średniej i głębokiej gwarantuje stworzenie optymalnych warunków do rozwoju korzeni z zachowaniem właściwej wilgotności gleby i jej aktywności biologicznej. Jesień to czas nawożenia fosforowego, potasowego i organicznego (stanowiska po żbożach).
Prawidłowo wykonane wiosenne zabiegi uprawowe przygotowują rolę do siewu. Dzięki nim nie dochodzi do strat wody w glebie, a nawozy azotowe są dobrze wymieszane w powierzchniowej warstwie roli. Włókowanie na glebach lżejszych a bronowanie na zwięźlejszych przerywa parowanie z gleby, wyrównuje jej powierzchnie. Po wysiewie nawozów glebę spulchnia się za pomocą kultywatora o sztywnych łapach lub glebogryzarki. Zwięzłość spulchnionej gleby zapewnia wałowanie i bronowanie.
Nawożenie
Burak pastewny należy do gatunków o dużych potrzebach pokarmowych. Faza tworzenia korzenia zapasowego, trwająca średnio od połowy czerwca do września, wymaga dostarczenia największej ilości składników mineralnych. Część z nich trafia ponownie do gleby wraz z opadającymi liśćmi rośliny. Należy pamiętać, że największą rolę w odżywianiu buraka pastewnego odgrywa nawożenie organiczne. Optymalne dawki obornika wynoszą 30- 40 t/ha.
Przykładowe dawki mineralnego nawożenia buraka pastewnego przedstawiono poniżej:
Składnik
Dawka [kg/ha]
Termin stosowania
100 kg przedsiewnie wiosną
Pozostała ilość pogłównie, optymalnie w fazie 2-4 liści buraka
Jesień, pod orkę przedzimową
Jesień, pod orkę przedzimową, w rejonach z obfitymi opadami 2/3 dawki jesienią, pozostała część wiosną ze względu na możliwość wymywania składnika
Źródło: Zalecenia nawozowe dla roślin uprawy polowej i trwałych użytków zielonych. IUNG 2010; Szczegółowa uprawa roślin, tom 1.
Burak ćwikłowy – właściwości, uprawa, odmiany
Burak ćwikłowy jest warzywem blisko spokrewnionym ze szpinakiem i boćwiną. Nie posiada jednak tak smacznych liści, a jego główną częścią jadalną jest spichrzowy korzeń. Bardzo cenione są właściwości lecznicze buraka ćwikłowego, a przede wszystkim jego działanie odkwaszające organizm. Aby w pełni korzystać z walorów zdrowotnych buraka, warto mieć trochę tych roślin z własnej uprawy. Zobacz jak wygląda uprawa buraka ćwikłowego na działce oraz które odmiany buraka najlepiej rosną w ogródkach.
Burak ćwikłowy – właściwości
Burak ćwikłowy jest powszechnie ceniony za swoje właściwości zdrowotne i lecznicze. Spośród cennych związków zawartych w spichrzowych korzeniach buraka ćwikłowego należy wymienić przede wszystkim betacyjany, dzięki którym burak ma czerwono-fioletowy kolor. Ich spożywanie jest zalecane w profilaktyce nowotworowej.
Z kolei pektyny zawarte w burakach regulują krzepnięcie krwi, obniżają poziom cholesterolu i przeciwdziałają miażdżycy. Te właściwości buraka ćwikłowego docenią wszystkie osoby zmagające się z chorobami układu krążenia.
Burak ćwikłowy zawiera niewielką ilość witaminy B1 i C, około 10% cukru, do 2% białka i dużą ilość składników mineralnych, co czyni go mocno zasadotwórczym i potęguje właściwości lecznicze buraka. Ze względu na swoje właściwości zasadotwórcze burak ćwikłowy jest doskonałym dodatkiem do posiłków zakwaszających przewód pokarmowy, głównie do mięsa.
Burak ćwikłowy – uprawa
Uprawa buraka ćwikłowego najlepiej udaje się na glebach zasobnych w składniki pokarmowe i wodę. Warzywo to nie znosi nadmiernego zakwaszenia podłoża, dlatego też gleba przeznaczona pod jego uprawę powinna mieć odczyn zbliżony do obojętnego. Należy unikać uprawy buraków w miejscach zacienionych (szczególnie pod drzewami) oraz w zbytnim zagęszczeniu. Dosyć wysokie są również wymagania cieplne tego warzywa – nasiona buraka ćwikłowego zaczynają kiełkować dopiero w temp. 8°C, a optymalne wschody następują w temp. 11 – 18 °C. W okresie wzrostu spadek temp. poniżej 15°C spowoduje wybijanie roślin w pędy kwiatostanowe.
Buraki ćwikłowe na wcześniejszy zbiór uprawia się pod osłonami, takimi jak inspekty, szklarnie i tunele foliowe. W uprawie pod osłonami kłębki buraków możemy wysiewać w terminie od połowy lutego do końca marca, w ilości 8 do 10g/m² w rzędach co 10 cm. Przed siewem kłębki przez 24 godziny moczymy w wodzie. Zbiór na botwinkę będzie możliwy już po około ośmiu tygodniach.
W przypadku uprawy buraka ćwikłowego w odkrytym gruncie, kłębki wysiewamy od połowy kwietnia (na spożycie młodych roślin wraz z liśćmi) do czerwca (na przechowywanie zimowe). Nasiona wysiewamy w rzędach co 20 do 40 cm, na głębokości do 3 cm. Po wytworzeniu 2 do 3 liści konieczne jest wykonanie przerywki (choć od niedawna pojawiły się już odmiany o pojedynczych nasionach, nie wymagające tego zabiegu). W okresie silnego wzrostu, rośliny zasilamy pogłównie nawozem azotowym. Okres wegetacji buraków uprawianych w gruncie wynosi od 10 do 15 tygodni.
Dobrym sąsiedztwem dla uprawy buraka ćwikłowego jest cebula zwyczajna, kalarepa, fasola szparagowa, sałata, koper ogrodowy, rzodkiewka, seler i ogórki. Źle na uprawę buraka wpłynie natomiast towarzystwo fasoli tycznej, ziemniaków, czosnku i szpinaku. W roku uprawy jako przedplon możemy zastosować rzodkiewkę, sałatę lub kalarepę.
Dobre sąsiedztwo roślin i warzyw
Dobre sąsiedztwo roślin i warzyw ma bardzo pozytywny wpływ na ich wzrost i uprawę. Obecnie bardzo modne jest ekologiczne ogrodnictwo, w którym dobór odpowiedniego sąsiedztwa roślin jest szczególnie istotny. Warto dowiedzieć się więcej o tym, które rośliny oddziałują na siebie pozytywnie, a które przeszkadzają sobie. Wszystko to ma ogromne znaczenie jeżeli chce się mieć piękny i zdrowy ogród. Więcej.
Burak ćwikłowy – odmiany
Odmiany buraków ćwikłowych różnią się kształtem korzeni oraz przydatnością do różnego wykorzystania plonu. Do uprawy na działce warto wybierać odmiany polskie o korzeniach okrągłych (np. Glob F1, Czerwona Kula, Nochowski) lub o korzeniach wydłużonych (np. Opolski, Rywal). Wymienione odmiany buraka ćwikłowego są plenne, mają intensywnie wybarwiony miąższ, nadają się zarówno do bezpośredniego spożycia jak i do przechowywania.
Jeżeli chcesz uniknąć konieczności przerywania kłębków, polecamy odmianę buraka Patryk, będącą pierwszą wyhodowaną w Polsce odmianą o wysokiej jednonasienności kłębków. Odmiana ta tworzy korzenie kulistospłaszczone z nieznacznie zarysowanymi pierścieniami, o delikatnym i smacznym miąższu barwy purpurowo-czerwonej. Burak ćwikłowy Patryk nadaje się zarówno do bezpośredniego spożycia jak i na przechowywanie.
Po najwyższej jakości nasiona buraków zapraszamy do sklepu naszego poradnika. Wyszukaliśmy dla naszych Czytelników odmiany najlepsze do uprawy amatorskiej w ogródkach i na działkach.
Siew warzyw do gruntu
Siew warzyw wprost do gruntu jest najłatwiejszym sposobem uprawy warzyw z nasion. W odróżnieniu od uprawy warzyw z rozsady, nie musimy wysiewać nasion do skrzyneczek czy doniczek, nie potrzebujemy szklarni, tuneli ani inspektów. Jakie są zalety i wady takiego sposobu uprawy warzyw? Jakie warzywa można wysiewać bezpośrednio do gruntu? I od kiedy można rozpocząć siew warzyw do gruntu? Więcej.
Przechowywanie warzyw przez zimę
Aby zapewnić sobie dostęp w okresie zimowym do świeżych warzyw pochodzących z naszej działki lub ogródka, konieczne jest przestrzeganie pewnych zasad – nie tylko co do sposobu przechowywania warzyw, ale również co do wyboru odmian nadających się do przechowywania, sposobu ich uprawy i terminu zbioru. Oto jak przez zimę przechować cebulę i czosnek, marchew, pietruszkę, seler i wiele innych warzyw. Więcej.
Cebula szalotka – uprawa, zastosowanie
Szalotka to cebula gniazdowa, tworząca gniazdo podłużnie-jajowatych drobnych cebul potomnych, z których można ją rozmnażać wegetatywnie. W Europie największymi jej producentami są: Francja, Włochy, Belgia i Holandia. W Polsce jest uprawiana głównie amatorsko, w ogrodach działkowych i przydomowych. Warta zainteresowania, gdyż posiada liczne walory smakowe, zdrowotne i doskonale się sprawdza w uprawie amatorskiej. Więcej.
Opracowano na podstawie: C. Brickell, Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa, Muza SA, Warszawa 1994, s. 352; J. Borowiak, Burak ćwikłowy, Działkowiec, nr 2/98, s. 39; oraz materiałów reklamowych producentów odmian polskich.