Aster karłowaty

To wspaniały kwiaty jesienny, kwitnie, kiedy dzień staje się wyraźnie krótszy. Niektóre odmiany nazywa się kwiaty michałki, ponieważ najpiękniej kwitną we wrześniu. Najczęściej jednak można spotkać się z nazwą marcinki, ponieważ większość z nich przepięknie wygląda na święto świętego Marcina, przypadające 11 listopada. Roślina jest zimozielona i szybko odradza się po zimie. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł o bylinach w ogrodzie.

Astry kwiaty – sadzenie, uprawa i pielęgnacja astrów

Rodzina astrowatych obejmuje aż 600 gatunków drobnych astrów krzewiastych – kolorowych bylin wieloletnich, które tradycyjnie kojarzone są z jesienią. Tak naprawdę jednak michałki to kwiatki, które w swojej rozmaitości potrafią kwitnąć od wiosny do pierwszych przymrozków, zaś ogrom kolorów i typów kwiatostanów pozwala stworzyć zagon wymykający się stereotypom, a zwłaszcza asocjacji z „cmentarnymi” chryzantemami.

Purpurowe astry, fot. shutterstock

1. Klasyfikacja astrów
2. Astry jednoroczne i wieloletnie
3. Astry – wymagania glebowe
4. Sadzenie i uprawa astrów
5. Astry – wysokość kwiatów
6. Podlewanie i nawożenie astrów
7. Nawożenie astrów
8. Rozmnażanie astrów
9. Ochrona astrów
10. Astry w domu i ogrodzie
11. Michałki – idealne kwiaty do domu
12. Aster wieloletni – pytania i odpowiedzi

Nazwa aster pochodzi od greckiego słowa oznaczającego gwiazdę i odnosi się do wieloramiennego kształtu kwiatów. Według mitologii greckiej bogini Astraja płakała, że na niebie zabrakło gwiazd, a z jej łez wyrosły właśnie michałki – przez długie wieku uznawane za kwiaty magiczne i odstraszające złe duchy.

Klasyfikacja astrów

Pod względem botanicznym drobne kwiaty gatunku aster to prawdziwe dzieła sztuki. Wokół dyskowatego środka, wewnątrz koszyczka, znajdują się żółte lub różowe kwiaty rurkowate, przez laików mylone z słupkami i pręcikami. Sam koszyczek uformowany jest natomiast z języczkowych kwiatów zewnętrznych, które potrafią przyjmować najróżniejsze barwy – od bieli po klasyczny fiolet, nigdy natomiast żółci. Cała roślina w zależności od gatunku osiąga od kilkunastu centymetrów wzrostu aż do półtora metra. W polskich ogrodach najczęściej mamy do czynienia z michałkami krzewiastymi (Aster dumosus), które dzięki bogactwu ciemnozielonych liści doskonale wypełniają wolne miejsca na zagonach i to na długi czas przed zakwitnięciem. Ich wysokość najczęściej kształtuje się w granicach 20-60 cm.

Astry jednoroczne i wieloletnie

Ogromna popularność, jaką cieszą się astry, sprawia, że sadzonki gatunku występują w wielu interesujących wersjach. Co do zasady prawie wszystkie kwiatki michałki to byliny wieloletnie, chociaż coraz większym powodzeniem cieszą się też warianty jednoroczne. Pośród najbardziej rozpowszechnionych w ogrodnictwie odmian chińskich (Callistephus chinensis), w rzeczywistości należących do odrębnego rodzaju roślin krzewiastych, zdarzają się jednak gatunki dwuletnie – informację o długowieczności danego kultywaru najlepiej potwierdzić więc bezpośrednio u sprzedawcy. Warto rozważyć dobrze zakup konkretnej odmiany sadzonki, aby dostosować do niej zabiegi pielęgnacyjne.

Astry – wymagania glebowe

Popularne michałki to kwiatki bez specjalnych wymagań dotyczących podłoża. Drobny aster krzewiasty pochodzi oryginalnie z prerii Ameryki Północnej i nie sprawia mu problemu zakorzenianie się nawet w ubogiej glebie. Tym niemniej, większość gatunków, zwłaszcza popularne astry nowoangielskie, osiągające 120-150 cm wzrostu, oraz nowobelgijskie, kwitnące już od połowy sierpnia, poleca się sadzić do umiarkowanie wilgotnego podłoża, ale nigdy trwale mokrej ziemi. Warunkiem koniecznym powiedzionej uprawy jest również bezkompromisowo słoneczne stanowisko dla sadzonek – w cieniu astry nie tylko nie będą kwitnąć, ale na dodatek mogą cierpieć na grzybowe infekcje.

Sadzenie i uprawa astrów

Rośliny wieloletnie i jednoroczne tego krzewiastego gatunku można z powodzeniem wysiewać z nasion. Wysiew należy przeprowadzić już w lutym do korytka i przetrzymywać je w warunkach cieplarnianych, minimalnie na parapecie okna, dbając o odpowiednią wilgotność podłoża. Od połowy kwietnia sadzonki można umieszczać bezpośrednio na rabacie, pamiętając wszak o zachowaniu odpowiednich odstępów. Astry z początku rozwijają się bardzo powoli, ale ich końcowe rozmiary nie dopuszczają większej gęstości niż 3-4 rośliny na metr kwadratowy. W przypadku drobnych kwiatków michałków można zachować proporcje 8-9 sadzonek na m 2 . Sadząc, nie należy podsypywać kompostu bezpośrednio pod korzenie, ale odgrodzić go warstwą ziemi na dnie jamy.

Astry – wysokość kwiatów

Wysokie odmiany michałków wieloletnich wymagają podwiązywania i to odpowiednio wczas. Pędy, które położą się już bowiem na ziemi, nie dadzą się potem łatwo wyprostować, a cała roślina traci na uroku wskutek nieregularnego kształtu. Formowaniu wysokich astrów krzewiastych służy również okresowe skracanie pędów – jeśli w lipcu zetniesz je o połowę, łodygi nabiorą siły i będą prezentować się bardziej okazale. Niestety, takie cięcie może opóźnić kwitnienie nawet o 2-3 tygodnie!

Gdy już doczekasz się kwiatów (większość odmian zakwita w okresie od sierpnia do października), warto obserwować roślinę i usuwać od razu przekwitłe koszyczki kwiatowe – to wspomoże rozwój kolejnych pąków. Późną jesienią, gdy cała roślina zacznie powoli usychać, należy obciąć wszystkie pędy zaraz na powierzchnią ziemi.

Aster chiński, fot. shutterstock

Podlewanie i nawożenie astrów

Choć niektóre odmiany astrów jednorocznych czy wieloletnich są w stanie przetrwać umiarkowaną suszę, znacznie lepiej powodzi im się w warunkach niskiej acz stałej wilgotności. W związku z tym astry powinno się podlewać regularnie przez cały okres wegetacyjny, zwłaszcza zaś na końcu lata – niedostatek wody w tym czasie może znacząco ograniczyć liczbę pąków. Podlewać należy 1-2 na tydzień w zależności od warunków atmosferycznych, zawsze kierując strumień wody pod roślinę – bezpośrednio na system korzeniowy. Mulczowanie gleby wokół za pomocą kory jest dodatkowym wsparciem dla drobnych kwiatków michałka, ograniczającym rozwój chwastów i utrzymującym wilgoć w podłożu.

Nawożenie astrów

Jeśli chodzi o nawożenie, to astry są dość „żarłocznymi” roślinami, które potrzebują dużej ilości składników odżywczych. Ich ulubioną pożywką jest przy tym organiczny kompost, który warto przymieszać do gleby jeszcze przed sadzeniem. Wiosną i w okresie kwitnienia należy również grabiami wmieszać nieco kompostu w glebę wokół rośliny – zaprocentuje to urodą kwiatów. Nawożąc drobne kwiatki michałki, można je przygotować sadzonki na niesprzyjające warunki. Na roślinach krzewiastych pojawiają się czasem mszyce, które można spryskiwać roztworem z mydłem 2-3 razy dziennie, aż do ustąpienia insektów.

Rozmnażanie astrów

Urocze, drobne kwiatki michałki można rozmnażać na kilka sposobów, ale najłatwiejszym i najbardziej naturalnym jest dzielenie bryły korzeniowej. Czasem jest to zabieg wręcz zalecany, bowiem po kilku latach na jednym stanowisku astry astry wieloletnie i jednoroczne mają tendencję do rzednięcia. Wykopawszy więc roślinę w maju lub czerwcu dzielimy ostrożnie korzenie na kilka kawałków, pozbywając się części centralnej, a resztę rozsadzając w inne miejsca na zagonach. W każdej nowej sadzonce korzeniowej powinny być widoczne minimum 3 pędy.

Alternatywnym sposobem jest rozmnażanie przez sadzonki pędowe, którego również dokonujemy na wiosnę. Po ukorzenieniu się pędów w substracie przemieszamy młode michałki krzewiaste bezpośrednio na rabatę.

Ochrona astrów

Astry to rośliny wieloletnie, które zwykle bez problemów zimują w glebie na zagonie. Dla pewności warto jednak po obcięciu pędów na jesień przysypać bryłę korzeniową dodatkową warstwą ziemi z kompostem lub korą.

Znacznie poważniejszym problemem niż przemarznięcie jest natomiast mączniak prawdziwy – infekcja grzybowa, która astry wieloletnie atakuje ze szczególnym zacięciem. Objawia się ona białym nalotem przypominającym mąkę lekko rozmoczoną z wodą i trapi szczególnie odmianę krzewiastą oraz nowobelgijską. Z mączniakiem należy walczyć za pomocą fungicydów w sprayu. Chorób grzybowych nękających drobne kwiatki michałki jest jednak więcej, a zapobiegać im można unikając nadmiernego podlewania sadzonek i dbając, aby nie skrapiać liści. Wspomniane wyżej dzielenie bryły korzeniowej co kilka lat również jest dobrym krokiem prewencyjnym.

Na astrach pojawiają się również czasem mszyce, które można spryskiwać roztworem z mydłem 2-3 razy dziennie, aż do ustąpienia insektów.

Aster karłowaty

Aster karłowaty przestał być zaliczany do dawnego rodzaju botanicznego astrów i reprezentuje obecnie rodzaj Symphyotrichum. Ze względu na dawne przyzwyczajenia i brak nowej polskiej nazwy, roślina nadal może być nazywana astrem jednak ze świadomością prawidłowej nazwy. Jest popularną rośliną ozdobną.

• Podstawowe dane
• Rozmiary i wygląd
• Sadzenie
• Pielęgnacja rośliny
• Zdjęcia astra karłowatego
• Podobne rośliny

Nazwa rośliny
Aster karłowaty (łac. Symphyotrichum dumosum) znana też jako aster krzaczasty
Systematyka
astrowate > Symphyotrichum > aster karłowaty
Trudność uprawy:
Pochodzenie:
Ameryka Północna

Rozmiary i wygląd astra karłowatego

Aster krzaczasty – charakterystyka
Charakter wzrostu:
Rodzaj ulistnienia:
Termin kwitnienia:
sierpień
wrzesień
październik
Przydatność do spożycia:
Czy przyciąga zwierzęta:
Przeznaczenie astra karłowatego
Miejsce uprawy:
Możliwe wykorzystanie:
soliter
nasadzenie grupowe
w pojemnikach
rabaty
Jak wygląda aster karłowaty?
Walory rośliny:
Pokrój rośliny:
rozkrzewiony
rozgałęziony
dywanowy

Jak sadzić aster karłowaty?

Przyrosty roczne i docelowe wymiary
Roczne przyrosty:
15 cm – 50 cm
Maksymalna wysokość:
15 cm – 50 cm
Maksymalna szerokość:
20 cm – 40 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
Kwiaty i liście
Kolor kwiatów:
różowy
czerwony
niebieski
fioletowy
Wielkość i forma kwiatów:
koszyczkowate
Czy pachnąca:
Kształt liścia:
lancetowate
Kolor liścia:
Stanowisko dla astra karłowatego
Rodzaj stanowiska:
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Rodzaj gleby:
przeciętna ogrodowa
przepuszczalna
lekka
lekko wilgotna
Odczyn pH gleby:
Sposób rozmnażania:
podział
sadzonki wierzchołkowe
Rozstaw przy sadzeniu:
20 cm – 40 cm
Termin sadzenia:
kwiecień
maj
wrzesień
październik
Przesadzanie
Termin przesadzenia:
kwiecień
maj
czerwiec

Aster krzaczasty – pielęgnacja

Choroby i szkodniki typowe dla rośliny
Poziom odporności:
bardzo odporna
Przycinanie
Czy przycinać:
Terminy przycinania:
marzec
listopad
Jak znosi przycinanie:
Dodatkowe informacje:
Część nadziemną należy ściąć przed pierwszym mrozem albo wczesną wiosną.
Czy konieczność nawożenia?
Typ nawozu:
wieloskładnikowy, nawóz organiczny
Częstotliwość:
raz w miesiącu
Terminy nawożenia:
maj, lipiec
Podlewanie
Okres podlewania:
kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik
Częstotliwość:
Zapotrzebowanie na wodę:
umiarkowane – podlewa się wtedy, gdy sucha warstwa podłoża w doniczce ma około 15 mm
Dodatkowe informacje:
Należy regularnie zaopatrywać astry w wodę, zwłaszcza w okresie suszy.

Zobacz inne rośliny podobne do astra karłowatego

Astry – wszystkie odmiany
Aster chiński
Aster alpejski
Aster gawędka
Aster nowobelgijski
Kocimiętka właściwa
Miskant chiński
Werbena patagońska
Szałwia omszona
Juka karolińska
Jak oceniasz opis aster karłowaty
Opis rośliny pozytywnie ocenia 100,0% osób

Interesuje cię aster krzaczasty? Zobacz też te rośliny

Floks szydlasty
Jeżówka purpurowa
Pierwiosnek ogrodowy
Begonia mieszańcowa ‘Dragon Wing’
Przetacznik kłosowy
Ketmia bagienna
Begonia stale kwitnąca
Tojeść rozesłana
Liatra kłosowa
Floks wiechowaty
Dodatkowe informacje

Aster krzaczasty (łac. Aster dumosus) to zdecydowanie najbardziej znany kwiat jesienny. Czasami nazywa się jego kwiaty “michałki” lub “marcinki” – z tego względu, że zaczynają kwitnąć na świętego Michała (we wrześniu) i utrzymują się aż do świętego Marcina, czyli do połowy listopada. Te urocze kwiatuszki marnieją dopiero, kiedy nasilają się mocne mrozy. Dowiedz się, na czym polega uprawa astrów i co zrobić, by aster krzaczasty świetnie czuł się w ogrodzie.

Jeśli szukasz więcej inspiracji, przeczytaj także ten artykuł o astrze chińskim.

Aster krzaczasty (Aster dumosus) w ogrodzie

Jak sama nazwa na to wskazuje, aster krzaczasty ma bardzo charakterystyczny pokrój. To wieloletnia roślina zielna, która tworzy bardzo liczne rozłogi. Grube, sztywne łodygi dzielą się na kilka rozgałęzień, a te jeszcze na kolejne. Na ich szczycie pojawiają się kwiaty. Aster krzaczasty kwitnie bardzo obficie, podobnie jak jego daleki kuzyn, aster amerykański. Jest jednak o wiele bardziej odporny na chłód. Uprawia się go także na kwiat cięty.

To wspaniały kwiaty jesienny, kwitnie, kiedy dzień staje się wyraźnie krótszy. Niektóre odmiany nazywa się kwiaty michałki, ponieważ najpiękniej kwitną we wrześniu. Najczęściej jednak można spotkać się z nazwą marcinki, ponieważ większość z nich przepięknie wygląda na święto świętego Marcina, przypadające 11 listopada. Roślina jest zimozielona i szybko odradza się po zimie. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł o bylinach w ogrodzie.

Aster krzaczasty ma charakterystyczne, stokrotkowa te kwiatostany. To koszyczki kwiatostanowe, w których kwiaty rurkowate tworzą wewnętrzne „oczko”, a zewnętrzne układają się promieniście wokół niego. Liście są mocne, ciemnozielone, dość atrakcyjne. Odmiany różnią się między sobą wyłącznie kolorem i wielkością kwiatów. Aster krzaczasty wytwarza najczęściej białe lub fioletowe kwiatostany, czasami bardzo drobne, czasami osiągające 6-7 cm średnicy. Bardzo ciekawie prezentuje się aster krzaczasty niebieski – to stosunkowo mało znana odmiana, która wspaniale urozmaica jesienne ogrody. Aster krzaczasty niebieski ma identyczne wymagania uprawne, jak inne odmiany. A może zainteresuje cię także ten artykuł o milinie amerykańskim?

Uprawa astrów krzaczastych – sadzenie i podłoże

Astry krzaczaste uprawia się z sadzonek. Można pobrać je wiosną od starszych roślin i rozsadzić na stałe miejsce po krótkim okresie ukorzeniania. Można także kupić gotowe już rozsady astrów krzaczastych. To dobre rozwiązanie, ponieważ cena sadzonek nie jest zbyt wygórowana – astry rzadko kosztują więcej niż 10 zł. Co prawda najlepiej wyglądają w większej grupie, jednak na rabatę z pewnością wystarczy 5-6 dobrze rozwiniętych sadzonek.

Aster krzaczasty, podobnie jak inni przedstawiciele rodziny astrowatych (aster amerykański, aster nowobelgijski), nie ma szczególnych wymagań pod względem stanowiska. Sadzonki umieszcza się w dobrze przekopanej, przygotowanej i zasilonej wapnem glebie. Roślina preferuje przepuszczalne, lekkie podłoże. Aby bujnie i obficie kwitnąć, może wymagać nasłonecznionego stanowiska. Dobrze znosi konkurencję i jest mało podatna na choroby roślin ozdobnych. Na wszelki wypadek jednak warto zadbać o intensywne odchwaszczanie przed sadzeniem. Jeśli zainteresował cię ten temat, sprawdź także te artykuły o kwiatach jesiennych.

Aster krzaczasty – pielęgnacja

To idealna roślina dla początkujących ogrodników. Aster krzaczasty ma niewielkie wymagania i chętnie wybacza wszelkie błędy uprawne. Bardzo dobrze znosi czasowe niedobory wody, jednak w największe upały warto o nim pamiętać. Przez cały sezon co dwa tygodnie roślinę należy zasilić niewielką dawką nawozu wieloskładnikowego. Aster rozwija dobrze tylko na podłożu wapniowym, dlatego warto zastosować odpowiedni nawóz przed sadzeniem i pilnować, by gleba się nie zakwaszała. Jeśli szukasz więcej inspiracji, przeczytaj także ten artykuł o chryzantemach w ogrodzie.

Chociaż astry są zimozielone i mogłyby przetrwać zimę, po przekwitnięciu warto je bardzo nisko przyciąć, tuż przy samej ziemi. Nie trzeba ich przykrywać – świetnie sobie poradzą pod kołderką śniegu, a wiosną błyskawicznie się odrodzą. Astry są dość podatne na działanie szkodników, ich grube, mięsiste liście są przysmakiem zwłaszcza dla mszyc. Dlatego też warto zwrócić uwagę na prewencyjne opryski przeciw szkodnikom. Wystarczą standardowe zoocydy przeznaczone dla ogrodników nieprofesjonalnych i zarejestrowane do ochrony ogrodowych roślin ozdobnych.